Lazer Nedir?

Laser kelimesi, İngilizce “Light Amplification by Stimulated Emission of Radiation” un kısaltmasıdır. Yani “Uyarılmış Radyasyon Emisyonu İle Işık Amplifikasyonu” demektir. Daha bilimsel bir tanım yapmak gerekirse de lazer, atomların uyarılması ile elde edilen radyasyon kaynaklı ışığın kuvvetlendirilmesidir. Dalga boyuna göre de değişik lazerler bulunmaktadır.

Albert Einstein, 1917 yılında “uyarılmış salınım” yani quantum kavramını ortaya koymuştur. Kısaca bu kavram lazerin temel prensibini tanımlamaktadır. Einstein; atom ve moleküllerin ışık ile radyasyonu belirli koşullar altında absorbe edebileceğini, daha sonra da bu depo edilen enerjinin dışarıya tekrar salınırken yeni özellikler kazanabileceğini savunmuştur. 1950’lerin sonlarına doğru “lazer” kelimesi kullanılmış ve de ilk kez olarak 1960’ların başında Yakut kristali kullanılarak Amerikalı fizikçi Dr. Theodore Maiman tarafından geliştirilmiştir. Bunu takiben 1961 yılında He-Ne ve Nd: Yag Lazerler, 1962 yılında Argon Lazerler ve 1964’te karbondioksit lazerler ortaya çıkmıştır.

Eğer lazerleri gruplara ayırmamız gerekirse soft yani yumuşak lazerler ve cerrahi lazerler olmak üzere ikiye ayırabiliriz.

Lazer ışığı doğada bulunmaz ve fotonun maddeyle etkileşimiyle ortaya çıkar. Bu etkileşim üç aşamadan oluşur. Bu aşamalar:

Soğurulma, Kendiliğinden Işıma, Etkiyle Işıma

İlk başlarda amacı olmayan bu teknoloji ürün zamanla farklı amaçlar için kullanılmaya başlamıştır. Son yıllarda da lazer ışığının tek renkte olması, devamlı ya da kesikli uygulanabilmesi, yoğunluğunun ve yönünün kontrol edilebilmesi; lazerlerin veteriner ve beşeri tıpta kullanılabilmesine yol açmıştır.

Veteriner Hekimlikte Lazerlerin Kullanımı

B.DİNÇ, M.E. OR TÜBAV Bilim

Veteriner hekimlikte lazerin hem cerrahi hem de tedaviye yönelik uygulamaları bulunmaktadır. Lazerlerin cerrahide kullanımı termal ve mekanik etkileşimlere dayalıdır. Cerrahi alanın dışında da doku uyarımı, tanıya yönelik optik biyopsi ve fotodinamik tedavi olduğunu söylemek mümkündür. 

Cerrahide lazer kullanımının başlıca sebepleri, dokuya temas etmek zorunda olmadığından daha az doku travmasına sebebiyet vermekte ve damarları koterize ettiğinden dolayı da kanamayı en az seviyede tutmasıdır. Ayrıca da operasyon süresini azaltıp operasyonun steril geçmesini sağlar. Ki bu da enfeksiyon oluşma ihtimalini azaltır.

CO2 lazerler, veteriner hekimlikte en sık kullanılan lazerlerdir. Cerrahi uygulamalarda, fotoablasyonda, lokal anestezi altında dermatolojide, idrar kesesindeki ve ağız içindeki tümörlerin buharlaştırılmasında daha bir çok kanser çeşidinin tedavisinde, kedi ve köpeklerde viral plakların gingival hiperplaziyle pododermatitlerinde, tırnak çıkarmada kullanılır.

CO2 lazerler aynı zamanda atlarda laringoplastide (gırtlak cerrahisinde), ön ayak içlerinden sinirlerin geleneksel alınımı gibi alanlarda da kullanılır.

CO2 lazerler su tarafından yüksek emilimli oluşundan ve de korneayı aşamıyor oluşundan dolayı oftalmolojik uygulamalarda da kullanılır.

Veteriner hekimlikte CO2 lazerlerinden sonra en çok kullanılan diğer bir lazer ise diyot lazeridir. Bu lazerler daha az maliyetli olup karbondioksit lazerlerinden daha fazla termal hasara yol açmaktadır. Bukalemunlarda kuyruk kesimi, farklı sürüngenlerde kas kesilmesinde, kaplumbağalarda testis ve ovaryumların alınmasında, kurbağalarda karın bölgesi açmada, kuşlarda cilt tümörlerinin çıkarılmasında, tavşan gibi küçük memelilerde ovaryum ve uterus çıkarılmasında kullanılır.

Nd:Yag lazerler de veteriner hekimlikte kullanılır. Daha çok atlarda üst solunum ve ürogenital prosedürlerde, litotripsi thoracal intervertebral lazer disk ablasyonunda, fotoablasyonda, etmoid hematom tedavisinde kullanılır. 

Kaynakça

Güçlü GÜLANBER, Veteriner Hekimlikte Lazer Cerrahisi ve Avantajları, 2008 Mayıs yayını, Erişim tarihi: 27.01.2024

Bircan DİNÇ, M. Erman OR, Farklı Tipte Lazerlerin Veteriner Hekimlikte Kullanımı, İstanbul Üniversitesi Veteriner Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı, Erişim tarihi: 27.01.2024

Zekeriya ÖCAL, Ali KUMANDAŞ, Veteriner Hekimlikte Lazerlerin Kullanımı, Kırıkkale Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Cerrahi Anabilim Dalı, Erişim tarihi: 27.01.2024

Zekeriya ÖCAL, Kedi ve Köpeklerdeki Doku Kayıplı Deri Yaralarında Lazer Fototerapinin Sağaltıma Etkilerinin Değerlendirilmesi Erişim tarihi: 27.01.2024