Myasthenia gravis, immun sistem ile ilişkili, egzersiz sırasında artan ve dinlenme anında azalan, kas gruplarında çabuk yorulma ve güçsüzlük ile seyreden nöromusküler bir hastalıktır. Hastalığın edinsel ve konjenital iki formu olduğu ve daha çok köpekleri bazen de kedileri etkilediği bilinmektedir.

Konjenital myasthenia gravis iskelet kaslarını etkileyen ve iskelet kaslarında bulunan postsinaptik nöromusküler kavşaklardaki nikotinik asetilkolin reseptörlerinde oluşan kalıtsal noksanlıktan kaynaklı formdur. Bu formda belirtiler 3 – 8 haftalık dönemde kedi ve köpek yavrularında özellikle Jack Russell, Springer Spaniel ve Fox terrier ırklarında görülmektedir.

Jack Russell

Edinsel myasthenia gravis ise reseptörlere karşı üretilen IgG gibi otoantikorların, nöromuskuler kavşaklarda bulunan asetilkolin reseptörlerini bloke etmesi sonucu şekillenmektedir. Bu otoantikorlar asetilkolinin membranlara olan duyarlılığını azaltmaktadır. Edinsel form daha çok Labrador Retriever, Golden Retriever ve German Shepherd ırklarında olmak üzere köpeklerde 3 ay-11 yaş arasında görülmektedir; ayrıca bu form için kısırlaştırılmış dişiler daha çok risk taşımaktadır. Kedilerde ise Somalisler ve Abyssinianler risk taşımaktadır.

Abyssinian

Etiyoloji

Myasthenia Gravis asetilkolin reseptörlerinin noksanlığı, yetersizliği ve nöromuskuler iletinin bozulması ile ilişkili immun aracılı bir hastalıktır.

Patofizyoloji

Myasthenia gravis, nöromuskuler kavşakta bulunan postsinaptik membranlardaki nikotinik asetilkolin reseptörlerinin sayısal olarak azalmasına bağlı iletim bozukluğu ile karakterizedir. İşlevsel olan bu reseptörlerin az sayıda olması membranın asetilkoline olan duyarlılığını azaltmaktadır. Edinsel myasthenia gravis, köpeklerde kavşakta kas asetilkolin reseptörlerine karşı otoantikor üretilmesi sonucu gelişen immun aracılı bir hastalıktır. Böylece edinsel formda reseptörler ve asetilkolin arasındaki iletişimin azalması sonucu impulslar iletilemez ve kasların fonksiyonları engellenir. Üretilen otoantikorların sebebi tam olarak bilinmemektedir fakat vakaların bazılarında oluşan timoma otoantikor üretiminden timusun sorumlu olabileceğini düşündürmektedir. Konjenital myasthenia gravis antikor oluşmaksızın asetilkolin reseptörlerinin yoğunluğunun az olması veya olmaması sonucu şekillenen bir hastalıktır.

Neuromuscular junction

Klinik görünüm

MG’li kedi ve köpeklerde tipik olarak egzersiz sırasında artan yorgunluk gözlemlenmektedir. Bu yorgunluk sonucu şekillenen hareket güçlüğü dakikalar içinde kaybolur fakat yorulma anında tekrar ortaya çıkar. Genelde hayvanlar arka ayaklarının üzerinde duramazlar ve arka bacaklarda kas zayıflığı şekillenmiştir. Kaslarda titremeler, bacaklarda sertlik, sırtta kamburlaşma ve kafayı dik tutamama semptomları da şekillenmektedir.

Myasthenia gravis’in edinsel formuna sahip vakaların çoğunda generalize paraliz şekillenmeden çeşitli bölgelerde özel paralizler şekillenebilir.

• Larengiyal paraliz 
• Özefagus dilatasyonu
• Kraniyal sinir bozuklukları 

Patofizyolojisinde bahsedildiği gibi bazı vakalarda timus bezi tümörleri (timoma) şekillenmektedir.

Çeşitli paralizlerin ve tümörün sonucu olarak genel kaşektik görünüm, salivasyon, disfaji, kısık sesle havlama, kusma, öksürük, kulaklarda ve göz kapaklarında düşme görülmektedir.

Edinsel myasthenia gravis’li vakaların %90’ında megaözefagus şekillenmetedir. Şekillenen megaözefagusun aspirasyon pneumonisine sebep olabileceğide unutulmamalıdır.

Tanı 

Myasthenia gravis tanısı için Edrophonium Kloridin uygulaması sonucu kas güçsüzlüğünün giderilmesi ve hastanın normal yürüyüş pozisyonuna gelmesi hastalık için tanı koymamıza yardımcı olur. Eğer testten sonuç alınmaz ise birkaç dakika içerisinde tekrar uygulanır ve doz arttılabilir.

Kedi ve köpeklerde tanı için bir diğer seçenek ise serum örneğindeki dolaşımda bulunan otoantikorlardır. Konjenital formda serumda antikor bulunmamaktadır ve bu nedenle her iki formun birbirinden ayrılması için önemlidir. Asetilkolin antikor titreleri hastalığın erken zamanlarında negatif sonuç verebilir bu nedenle aslında alınan anamneze bağlı klinik belirtiler hastalık için uyumlu ise tekrar test yapılması doğru olacaktır.

Bu blog yazısı Vet. Hek. İbrahim Halil KAYA tarafından doğrulanmıştır.

Kaynaklar

İstanbul Üniversitesi – Cerrahpaşa Veteriner fakültesi İç Hastalıkları Anabilim dalı immun sistem hastalıkları slaytı – Prof. Dr. Abdullah KAYAR  son erişim tarihi: 26.07.2024

SCHAER, M. GASCHEN, F. (2019) Köpek ve Kedilerin Klinik Hekimliği. Konya, Türkiye: Nuri ALTUĞ, Son erişim tarihi: 26.07.2024