Güvercin Yetiştiriciliği İçin Temel Bilgiler

Güvercinler, 300’den fazla türe sahip olan Güvercingiller (Columbidae) familyasındandır. Bugünün evcil güvercinleri, bilimsel adıyla Columba livia domestica, Kaya güvercininden –Columba livia– orijin almıştır. Tam olarak ne zaman evcilleştirildiği bilinmemekle birlikte insanlar tarafından ilk evcilleştirilen kuş türlerinden biri olduğu düşünülmektedir. Yüzyıllardır hem estetik görünüşleri hem de insanlarla kurdukları bağ sayesinde farklı kültürlerde özel bir yere sahip olmuşlardır.

Bir zamanlar haberleşme aracı olarak kullanılan güvercinler aynı zamanda Antik Mısır, Antik Yunan ve Roma’da değerli bir et olarak görülmüş ve üretilmiştir. Günümüzde ise hobi, yarış ve tüketim amacıyla yetiştirilmeye devam etmektedir.

Hobiden Profesyonelliğe: Güvercin yetiştiriciliği yapmak isteyenler neye dikkat etmelidir?

Amaca göre uygun ırk seçilmelidir. Güvercin ırkları; gösteri, yarış, posta, etlik veya hobi amaçlı yetiştirilen güvercinler olarak sınıflandırılır. Buna uygun barınak ve bakım düzeni kurulmalıdır.

Barınak Koşulları

Güvercinlerin sağlıklı gelişimi için uygun barınak koşulları şarttır.

Alan

Her çift güvercin için en az bir yuva gözü olmalıdır. Yuva başına 35–40 cm² yer ayrılması önerilir. Belli bir alanda gereğinden fazla güvercin olması, güvercinlerin sağlığını ve verimini olumsuz etkiler.

Işık

Barınaklar mutlaka güneş ışığı alan bir yerde konumlandırılmalıdır. Güneş ışığı gece boyu soğumuş olan kümesin ısınmasını sağlar. Bunun yanında güneş ışığında sentezlenen D vitamini özellikle yavruların büyüme ve gelişimi sırasında büyüme hormonu salgılanması için gereklidir.

Sıcaklık

Güvercinlerin sağlıklı gelişimi için ideal kümes sıcaklığı 15°C ile 25°C arasında olmalıdır. Bu sıcaklık aralığı, güvercinlerin metabolizma ve bağışıklık sisteminin optimal çalışmasını sağlar. Çok düşük sıcaklıklar kuşlarda stres, soğuk algınlığı ve hastalık riskini arttırırken; çok yüksek sıcaklıklar ise sıcak çarpması gibi sorunlara yol açabilir. Özellikle yavru güvercinler için ortamın çok soğuk olmaması önemlidir. İdeal yavru bakımı sırasında sıcaklık 20-25°C arasında tutulmalıdır. Kış aylarında kümesin rüzgâr almaması, iyi izole edilmesi ve gerekirse ısıtıcı kullanılması önerilir. Aşırı sıcak havalarda ise gölgelik ve soğutucu alternatif olabilir.

Nem

Nem oranı yaklaşık %60 civarında tutulmalıdır. Aşırı nem güvercin barınaklarında zararlı mikroorganizmaların hızla üremesine neden olur. Nem oranının normalden az olması ise, tozlanmayı arttırarak bazı solunum yolu hastalıklarına neden olabilir.

Havalandırma

Çeşitli hastalıklara sebep olan bakteri ve virüslerin birikimini önlemek için barınaklar mutlaka havalandırılmalıdır. Ancak havalandırırken hava cereyanı meydana gelmesinin önüne geçilmelidir. Bunun için barınağın rüzgâr almayan bir cephesine havalandırma fanı veya aspiratör/vantilatör yerleştirilmelidir. Güvercin dışkıları sebebiyle ortamda biriken kötü kokular, istenmeyen CO2, amonyak, zararlı ve zehirli gazların dışarıya çıkması için barınağın tavan kısmına baca açılmalıdır.

Barınak Hijyeni

Güvercin barınakları günlük temizlenmeli ve dezenfeksiyonu sağlanmalıdır. Aksi takdirde dışkı ve yem artıklarının meydana getirdiği yığının barınak içinde kalması, zararlı mikroorganizmaların üremesi için uygun bir ortam doğurur. Barınak tabanında ızgara sistemi kullanmak; güvercinlerin, tabanda biriken dışkı ve atıklarla temasını önler. Zeminin kuru tutulması, nem kaynaklı hastalıkları önlemede etkilidir. Yem ve suluklar günlük olarak temizlenmelidir.

Besleme

Ortalama bir güvercin günde 30–50 mL su tüketir. Sıcak yaz günlerinde bu miktar artar. Susuz kalan güvercinlerde sindirim faaliyetleri yavaşlar, tüy dökümü hızlanabilir ve yumurtlama durabilir. Bu nedenle suluklara günlük temiz su konulmalıdır. Yemler kaliteli ve taze olmalıdır. Yemler serin ve kuru ortamda, haşerelerden uzak tutulmalıdır. Özellikle yağlı tohumlar acılaşmaması için uygun koşullarda muhafaza edilmelidir.

Güvercinlerin diyet oranları üreme döngüsüne göre değişmektedir. Üreme sezonu öncesinde damızlık güvercinlerin kondisyonu iyileştirilmelidir. Yumurtlama döneminde kalsiyum takviyesi kullanılabilir. Yavru büyütme döneminde de yine rasyondaki protein ve enerji oranları arttırılmalıdır. Tüy dökümü döneminde protein, kükürtlü aminoasitler, A vitamini ve çinko ihtiyacı artar. Bu dönemde rasyonun protein düzeyi %18-20’ye çıkarılabilir. Ayrıca B grubu vitaminleri ve biyotin takviyesi yapılabilir. Ancak aşırı protein tüketiminden kaçınılmalıdır. Aşırı protein, güvercinlerde Gut Hastalığına sebep olabilir. Bu nedenle ihtiyaca uygun rasyon hazırlanmalıdır. Uygun rasyon hazırlanması için bir veteriner hekime danışabilirsiniz.

Aşılama ve Karantina

Yeni alınan güvercinler, diğer güvercinlerle temas etmeden önce sağlık kontrolleri ve aşılamaları veteriner hekim tarafından yapılmalı ve 40 gün karantina altında tutulmalıdır. Paramyxovirus, çiçek hastalığı gibi olası viral hastalıkları önlemek adına aşılamalar mutlaka düzenli olarak yapılmalıdır.