Gingivitis, diğer adıyla diş eti yangısı, hayvanların diş etlerinde kızarıklık, şişlik, ağrı ve bazen kanama ile kendini gösteren, reversibl bir iltihaplanma durumudur. Yangı kanama olmadığı sürece fark edilmeyebilir bu nedenle süreç ilerleyebilir ama aslında gingivitis kedi ve köpeklerde oldukça yaygın görülen bir oral (ağız) hastalıktır. Genellikle diş plağı ve tartar birikimine bağlı olarak gelişir. Bakterilerin dişte oluşan oyukları yerleşmesi ve burada çoğalması bölgede enfeksiyon riskini attırır.

Dostlarımız için diş fırçalama alışkanlığı bilinenden daha fazla fayda sağlamaktadır. Gingivitisin önlenmesi için rutinde fırçalama ağız hijyenini korumakta ve yangıyı önlemektedir. Bazı durumlarda hijyene dikkat edilse dahi altında yatan bir sebep olduğunda yine gingivitis şekillenebilmektedir.

Kedilerde en çok bilinen feline gingivostomatitis (şiddetli ve kronik bir ağız iltihabı) ile bağlantılıdır. Köpeklerde ise küçük ırklarda daha sık görülür. Bunun nedeni küçük ağız yapısına rağmen dış sayısının fazla olmasıdır. Böylece dişlerin aralarında yiyecekler birikir, bakterilerin üremesi için ortam oluşur. Brachycephalic (kısa burunlu) ırklarda ise bu risk artar.

Nedenleri:

Klinik Bulgular:

• Dental plak ve tartar birikimi
• Yaş
• Ağız hijyeninin yetersizliği
• Ağız içi travmalar
• Beslenme (özellikle sadece yumuşak mama tüketenlerde)
• Viral enfeksiyonlar: Kedilerde; Feline calicivirus,Feline herpesvirus, FIV, FeLV
• Otoimmün hastalıklar
• Bazı sistemik hastalıklar (örneğin böbrek hastalıkları, diyabet) 
• Diş etlerinde kızarıklık ve şişlik
• Ağız kokusu /halitoz
• Yemek yemede isteksizlik, ağrılı çiğneme
• Tek yönde çiğneme
• Kilo kaybı
• Aşırı salya akışı (özellikle kedilerde)
• Diş eti kanaması
• Kedilerde bazen ağız çevresini patileriyle aşırı temizleme

Çözümüne baktığımızda birçok seçenek mevcuttur. Bunlar lezyonlara ve derecesine göre değişmektedir. 

Tedavi Seçenekleri:

• Düzenli diş fırçalama
• Profesyonel diş temizliği
• Diş çekimi
• Antibiyotik tedavisi (örneğin klindamisin, amoksisilin-klavulanat)
• Analjezik ve antiinflamatuvarlar
• Diş sağlığını destekleyen mamalar ve çiğneme ürünleri
• Klorheksidin içeren ağız içi sprey ve jeller. Klorheksidin, plak birikimi ve dişeti iltihabının önler. 
• Kedilerde kortikosteroidler veya bağışıklık baskılayıcılar (şiddetli stomatit) kullanılabilir fakat kortikosteroidlerin bağışıklık baskılayıcı etkisi savunma mekanizmasını da bakterilere karşı azaltacağı göz önünde bulundurulmalıdır.

Bu blog yazısı Araş. Gör. Şinasi BORGAHAN tarafından doğrulanmıştır.

KAYNAKÇA: 

Atagür Selek, N., Arıcan, M. (2021). Kedi ve Köpeklerde Periodontal Hastalığın Oluşma İnsidansı ve Tedavi Seçenekleri. Kocatepe Veterinary Journal, 14(1), 101-112. https://doi.org/10.30607/kvj.805010  Erişim Tarihi: 08.09.2025

Niemiec B.A. Periodontal disease. Top Companion Anim Med, 2008; 23,2: 72–80. Erişim Tarihi: 12.09.2025

Sütlü, T. K. (2024). Kedi ve köpeklerde görülen periodontal hastalığın klinik değerlendirilmesi [Yüksek Lisans Tezi, Balikesir Üniversitesi]. Balıkesir Üniversitesi Açık Erişim Sitesi. https://acikerisim.balikesir.edu.tr/items/b1dd7478-9dc4-43ac-acf6-3eb75a89df55 Erişim Tarihi: 12.09.2025 

Taşkaya, Ş., Demirkan, İ., Demirkan, A. C., ve Korkmaz, M. (2013). Kedi Gingivitis Sağaltımında Amoksisilin-Klavulanik Asit ve Sulfadimetilprimidin-Trimetoprim Ajanlarının Klinik Etkilerinin Karşılaştırılması. Atatürk Üniversitesi Veteriner Bilimleri Dergisi, 8(3), 216-223. Erişim Tarihi: 10.09.2025

GÖRSEL:

https://www.hartz.com/dental-disease-dogs-cats/ Erişim tarihi: 08.09.2025